Dajmy psom być psami

Oczywiście, podnoszą się głosy: To członek rodziny. Nasz Pimpuś i no jak to, przecież on jest do kochania. I zaraz za tym wylewają na sierściucha wiadro miłości. Aż do puszczenia tęczowego pawia. Kudłacz całymi dniami leży na kanapie, ewentualnie ma możliwość spędzenia dnia w ogródku przed domem. Zostawiony sam sobie. Przecież jestem najważniejszy dla mojego Dziubdziusia. Cmok, cmok.

Generalnie nie jest to najgorsze co można zafundować psu. Przyzwyczai się, ustali swoje miejsce i jakoś to będzie. Czasami mu odpali pod pokrywką i wyładuje się na poduszkach czy kanapie podczas nieobecności domowników. A kto komu wejdzie na głowę to już inna bajka. 

Kilka dni temu usłyszałam: "bo te trenowanie posłuszeństwa to takie znęcanie się". Nawet pośladki mi opadły, a tam pośladki. Mikroorganizmy na moim ciele padły, a grawitacja przyjęła wszystko. I to powiedziała osoba, która trzepie psu skórę oraz zamyka karnie w kojcu za ucieczki na spacerach. Ze zdziwieniem kręcąc głową dlaczego suka nie wraca jak ją woła! I że ja zwracając się do Mara nie zdzieram gardła tylko mówię spokojnie. A on słucha! Tak bez krzyku? Ale jak to? Jest też druga strona tego medalu, która znowu po przeczytaniu poradników w liczbie entej cytuje mądrości na temat wychowania psa. Jedynymi pozytywnymi metodami (stosowanymi przez siebie), bo przecież inne rozwiązania są kompletnie niedopuszczalne. Czasami pacną psa po łepetynie, ale kto by się przyznawał. A na zachowania pupila mają 1001 baśni. Za dużo tego, za mało tamtego, wiatr powiał z lewej, a miał z prawej, pies nie rozwiązał krzyżówki przy porannej toalecie i jest sfrustrowany itd. itd. Obie grupy przeginają, każda w swoją stronę.

Pies jest organizmem prostym, ale nie bezrozumnym. Cebula ma warstwy, ogry mają warstwy i psy też mają warstwy.

Nabiegałam się trochę po szkołach i uważam jedno: Nie można mierzyć psów jedną miarą. Absolutnie. To tak jak z ludźmi. Jeden jest introwertykiem, drugi ekstrawertykiem. Inaczej się rozmawia ze staruszką, a inaczej z blokowym ziomalem. Każdy to rozumie. Zupełnie normalne. To dlaczego wymagamy by z psami było inaczej? Dlaczego ogólnie oczekiwane jest by kudłacz:

- akceptował wszystkie psy, a minimum dopuszczalne to jest chociaż wspólna zabawa;

- uwielbiał ludzi i znosił ich pieszczoty (pomijam, czy to klepanie po garnku czy nie);

- reagował na przyjęte, zbliżone metody szkoleniowe?

Jeżeli pies odbiega od powyższych norm, to co z nim jest nie tak??? No nic, ludzie! Ma taki charakter i teraz po stronie właściciela leży zadanie by psa wychować. A nie przymusić do oczekiwań większości. Oczywiście rozumiem, że posiadanie krokodyla jest średnio mile widziane. Ale to już w tym głowa przewodnika, by zapewnić wszystkim bezpieczeństwo.

Nie idź do szkoły, gdzie używają kolczatki.

Ehh te metody szkoleniowe. No temat rzeka. Często widzę "dobre rady" e-cioć, które równie dobrze mogą siedzieć po drugiej stronie oceanu i trudno zweryfikować co mają w głowach. Cmokają i rozpływają się nad kolejnym zdjęciem papitka umieszczanym na portalach. I nie wiedząc, co w kącie siedzi przestrzegają na wyrost. Można zapytać o świetnego trenera, ale już lecą w jego stronę ognie piekielne, bo ktoś gdzieś kiedyś widział kolczatkę na zajęciach. Pssstt - tam nie, bo to zło wcielone... Idźcie gdziekolwiek indziej, nawet jeśli to średniej jakości szkoła, prowadzona przez kogoś po kilkutygodniowym kursie. Bo znowu wracamy do jedynego i słusznego wzoru merdacza. Dobry trener będzie wiedział jak pokierować właściciela. Sporo jest psów zrównoważonych i fajnych, i takich które każdy by chciał. Ale sporo jest też tych innych, nie pasujących do idealnego, różowego świata z pląsającymi po łąkach jednorożcami. 

Bardzo wrażliwy i bojaźliwy pies będzie się stresował komendami wydawanymi mocno. Znajoma miała suczkę, która uciekała, gdy ja darłam się na Maro (który radośnie mnie olewał). Kiedy zorientowałam się w sytuacji i przywołałam ją, to posikała mi się pod nogi, leżąc na grzbiecie.  Z takim psem pracuje się delikatnie. Zbyt silna irytacja właściciela jest zgubna dla takiej psychiki. O tym także musi pamiętać trener. Widziałam pogryzienia przez takie psy. Sama miałam dużo szczęścia, że suka zwiewała ode mnie. Ale gdybym do niej podeszła, nie zważając na jej lęki to pewnie by się odwinęła tylko dlatego, że nie miałaby drogi "ucieczki".

Zmiana o 180 stopni. Psy ZA reaktywne (takie to znalazłam określenie w internetach). Nikt kto nie miał styczności z tego typu charakterami, nie będzie miał minimalnej świadomości, jak trudna jest to praca. To są czworonogi często oddawane do schronisk, bo życie z nimi wymaga wielkiej determinacji. Czasami wystarczy rzucenie piłki zbyt daleko, dźwięk syreny, widok aportu czy ich własna chęć pracy. Wymieniać można długo. Znam kilka takich przypadków - o dziwno, dają popalić bardziej niż mój pręgus. Obserwując zmagania właścicieli kamień spada mi z serca, że to nie my. Mamy swoje problemy ale przy tych egzemplarzach, serio jest ok. Potrafią nagle zamknąć się w swoim świecie, dostawać drgawek i wydzierać jadaczki. Kłapią zębami i same nie wiedzą co łapią. Nie mylić tego z agresją. To potworne zagubienie. Pot spływa po twarzy właściciela, który wyszedł ze skóry by pomóc swojemu pupilowi, a odbił się od kopuły. Trudno mi nawet opisać, jak bardzo szczelna w tym momencie jest bańka w której się znajdują. I teraz, na jedne działa wychodzenie z placu i ćwiczenie tam samokontroli (wielkie brawa za sukces), a na inne nie. Do jednych zastosowano kolczatkę, a inne pobudziło to jeszcze bardziej i było jeszcze gorzej. Tutaj niestety metodą prób i błędów i lat (właśnie, lat) harówy buduje się most, po którym przewodnik będzie wiedział jak skutecznie (zaznaczam) dotrzeć do psa.  

Jak już jesteśmy przy kolczatkach - wiadomo, że nie użyje ich właściciel idealnego pieska. A drugi właśnie użyje, tylko się do tego nie przyzna. To samo dotyczy obroży elektrycznej. Spotkałam się z osobnikami głośno krzyczącymi, jakie to zło i piekło, a później sami biegali po placu z tymi "narzędziami tortur". Często można napotkać grupy ludzi, którzy widząc pojawiającego się w szkole psa w OE i kolczatce linczują właściciela. Tak naprawdę robią psu niedźwiedzią przysługę. Dlaczego? A no dlatego, że ten ktoś na zajęcia nie przyszedł się polansować ale po pomoc. I to trener powinien poznać psa, jego problemy i zadecydować od jakich metod mają zacząć. Widziałam psy, które po kilku sesjach biegały na ozdobnych obróżkach, a sprzęt z którym przyszli lądował w śmieciach.  Oczywiście są też takie u których ten proces trwał dłużej. Tak więc zanim ocenimy pełni oburzenia, jaki to pojawił się sadysta, zastanówmy się po co tu jest i co będzie, jeśli będziemy zachowywać się tak, jak się zachowujemy. Człowiek więcej nie wróci. Dobrze będzie jeśli pójdzie szukać pomocy dalej, ale pewnie też w wielu przypadkach nie podejmie kolejnej próby. Kto na tym ucierpi najbardziej? Pies, bo w jego życiu nie będzie poprawy. W takich sytuacjach dajcie ludzie szansę i trenerowi wykonać swoją pracę i przewodnikowi nauczyć się, jak być tym przewodnikiem.  

 

Napiszę to raz: Każda z tych metod, odpowiednio dobrana do konkretnego przypadku i użyta pod asekuracją trenera, nie zrobi psu krzywdy. Nie złamie mu psychiki, nie pochłonie psa ciemna strona mocy. Nie rozerwie szyi. Nie róbmy histerii. W pozytywnych metodach jest wskazówka, że w ciężkich sytuacjach wychodzimy z psem z placu uspokajamy go, przysmakiem bądź zabawką. Każdy właściciel trudnego merdacza marzy by to działało, ale nie zawsze tak się da. O tym nikt już nie mówi, bo założenie, że może być inaczej nie mieści się w ich postrzeganiu świata. Następuje tutaj wytarcie rąk i zadowolenie, że jest przecież dobrze. Zrobili jak trzeba. I poklepanie po łepetynie swojego stabilnego psa. Przecież na Pimpusia to działa. Nie. Nie jest dobrze. Chciałam wcześniej napisać, że kolczatka czy OE nie jest drogą na skróty. I że nikt nie idzie ze szczeniakiem do sklepu i stwierdza "A kupię sobie OE bo nie chce mi się chodzić na szkolenia. A tak młody dostanie strzała i raz dwa się nauczy." Niestety oświecono mnie, że czasami tak właśnie jest. Może nie OE bo to drogie ale są ludzie którzy decydują się na kolczatkę jeszcze zanim odbiorą szczeniaka. Albo gdy młody zaczyna ciągnąć. I grzdyl ląduje w kolcach. Zazwyczaj nie są to właściciele zawracający sobie głowę szkoleniami. Pies to pies. Byłam bardzo zaskoczona mogąc się przekonać na własne oczy jak to wygląda. Osobiście uważam, iż po oba narzędzia sięgamy w ostateczności, a nie na "starcie". Robienie inaczej świadczy tylko o tym, że: po pierwsze nie będzie czasu ze strony nowego "Pana" na naukę chodzenia na smyczy, po drugie kolczatka będzie źle użyta (bo trzeba wiedzieć jak ją stosować, by nie zrobić psu krzywdy). Dlatego pragnę zaznaczyć - odnoszę się do osób podejmujących wyzwanie wychowania merdacza, biegających na treningi i tak jak my wcześniej, wbijających się na emocjonalny mur. To nie jest tak, że osoby trenujące lekką ręką sięgają po w/w metody. Niestety czasami to mniejsze zło niż tzw. dopuszczalne lekkie korygowanie smyczą. (Zaznaczam, o tej metodzie usłyszałam od właścicieli pozytywnej szkoły). Jak? Przy omawianych teraz typach psów, w sytuacjach emocjonalnych, takie korygowanie nie jest nawet zauważone. One tego nie czują. Nie widzą. Człowiek obok nich z kawałkiem linki nie istnieje albo istnieje tak mocno, że wybuch może nastąpić w każdej chwili. Co dzieje się z szyją, która takie korygowanie "znosi" regularnie? Słabo.     

Nie napiszę, czy wymienione sposoby są dobre czy też złe. Nie mi to oceniać. Wasz pies, wasz problem, wasza sprawa. Zaznaczę jednak najważniejsze. Trzeba pamiętać, że obie metody wymagają ogromnego doświadczenia, rozwagi i umiejętności oceny sytuacji. Powinny być wybierane i stosowane TYLKO po konsultacji i TYLKO pod nadzorem doświadczonego trenera.

Ostatnią sprawą którą chciałabym teraz poruszyć, to coś o czym my, ludzie, często zapominamy. A może też i nie przyjmujemy do świadomości, że może być inaczej. Chodzi mi o predyspozycje czworonoga. Przy świadomym wyborze psa kierujemy się m.in. charakterystyką rasy i tym co byśmy chcieli z nim robić. Natomiast niestety, przez to często szufladkujemy naszego domowego peta.  Trzeba liczyć się z tym, że nie każdy border będzie olśniewał posłuszeństwem, nie każda malina rozniesie plac w IPO. Nie jest tak, że trafimy do trenera i jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki wszystko wskoczy na swoje tory. No nie! Jeśli nasz ON nie czuje się dobrze w obronie, to nigdy nie będzie miał takich osiągnięć na jakie liczymy. Nauczy się poszczególnych zadań, ale będzie wykonywać je bez entuzjazmu. Tak miałam z pręgusem. Chciałam robić obedience sportowe, a skończyliśmy w IPO-wcach. Różnica pomiędzy chęcią wykonania zadania na obu treningach, to jak porównać sadzawkę z Bałtykiem. Jaka jest moja reakcja na merdający ogon biegnący z rękawem? Gęba sama mi się cieszy. Nie ma nic fajniejszego. Ale my byliśmy elastyczni.  Nie szliśmy w zaparte. Widząc, że nasz egzemplarz robi OBI-ślimak-srobi poszukaliśmy dalej. I o tym często zapominamy. Bo z pierwotnym pomysłem kupiony szczeniak to super rasa do sportu X czy Y. Trenowany regularnie i nagle następuje pęknięcie. Przeforsowanie, stres, wygórowane oczekiwania. Praca staje się męczarnią i dla psa i dla przewodnika. Dlatego warto zdawać sobie sprawę, że nawet przy sprawdzonym wyborze papita, nie mamy pewności jaki będzie.

Dajmy psom być psami. Nie uczłowieczajmy ich, to wbrew ich naturze. Nie zmuszajmy by każdy egzemplarz mieścił się w stereotypowej wizji naszego świata. Bo tak wypada. Bo ma być nie tylko całkowicie i biernie poddany przewodnikowi ale i akceptować i znosić to co my, ludzie, byśmy chcieli. To pies - on tego nie zrozumie. Coś albo jest albo tego nie ma. Coś się opłaca albo nie. To nie są pluszowe zabawki, które wyszły z jednej linii produkcyjnej. To żywe stworzenia. Należy pamiętać, że trening to gra na emocjach. Nie inaczej. Kudłacz nie wymyśli sobie, że jak dzisiaj się dobrze postara to jutro dostanie poduszkę. Jest tu i teraz. Kropka. Dlatego warto rozpoznać, co dokładnie do nas trafiło i nauczyć się ukierunkować tą burzę hormonów. Wychowujmy je, a nie topmy w morzu czułości i latających za friko kosteczkami. Sprawmy, by pies zapracował na miskę. Nie musi być to zrobienie 20 km maratonu. Wystarczy posadzenie zadka i chwila skupienia. Dajmy im poczuć się potrzebne. Należy pamiętać, że szczęśliwy pies - to zmęczony pies. Nie tylko fizycznie, ale i w głowie.